1) Dlaczego Azja (i Tajlandia) wymaga osobnej strategii
- Różnorodne profile ryzyka: pobyty miejskie vs. wyjazdy off-grid, długość pobytu, aktywność (trekking, ekoturystyka, staże).
- Japońskie zapalenie mózgu (JZM) — typowo azjatyczny problem; istotny przy pobytach długich i/lub na terenach wiejskich/rolniczych.
- W wielu krajach Azji zalecane są szczepienia pokarmowo-wodne (dur, WZW A) oraz PrEP wścieklizny w określonych sytuacjach narażenia.
2) Zalecenia globalne: co mówią WHO/ECDC/CDC
- WHO – Vaccines and travel: przegląd szczepień podróżnych stosowanych selektywnie (m.in. cholera, WZW A, JZM, meningokoki, wścieklizna, dur, YF, polio). who.int/travel-advice/vaccines
- CDC – Thailand / Destinations: tyfus zalecany dla większości podróżnych; JZM zalecane przy pobytach ≥1 miesiąc, a dla krótszych pobytów rozważyć przy zwiększonej ekspozycji; szczepienie przeciw cholerze tylko dla obszarów z aktywną transmisją. wwwnc.cdc.gov/travel
- ECDC – Immunisation & vaccines: kontekst europejski i przegląd dokumentów. ecdc.europa.eu
3) Mapa ryzyk i szczepień – Tajlandia vs. inne regiony Azji
Tajlandia (wysokopoziomowo)
- Dur brzuszny: TYPHIM VI (Sanofi, inj.) lub VIVOTIF (Bavarian Nordic, doustna). Linki do PI poniżej.
- Japońskie zapalenie mózgu (JZM): IXIARO (Valneva) — zalecane przy pobytach ≥1 miesiąc; rozważać przy krótszych pobytach z ekspozycją (tereny wiejskie, aktywność outdoor).
- Wścieklizna: VERORAB (Sanofi) — PrEP dla długich pobytów/off-grid/aktywności narażających.
- Cholera: DUKORAL (Valneva) lub VAXCHORA (Bavarian Nordic) — wyłącznie dla obszarów z aktywną transmisją (nie rutynowo).
- WZW A: AVAXIM 160 U (Sanofi) — częsty składnik „pakietów Azja”.
- Boostery dTpa ± IPV: ADACEL / ADACEL-POLIO (Sanofi) — wyrównanie statusu dorosłych.
Inne regiony Azji
- Obszary rolnicze i endemiczne dla JZM — częściej rozważyć IXIARO.
- Strefy z aktywną transmisją cholery — rozważyć DUKORAL/VAXCHORA.
- Długie pobyty/wyjazdy terenowe — wyżej VERORAB (PrEP).
W każdej sytuacji: kwalifikacja lekarska + decyzje zgodnie z ChPL/PI i aktualnymi wytycznymi.
4) Tabela decyzyjna (który preparat, kiedy i dla kogo)
Sytuacja / ryzyko | Rekomendacja (wysokopoziomowo)* | Preparat (oficjalne źródło) | Uwaga operacyjna |
---|---|---|---|
Dur brzuszny (pokarmowo-wodne) | „Most travelers” do Tajlandii/Azji rozważa szczepienie | TYPHIM VI – PI (Sanofi) • VIVOTIF – PI (Bavarian Nordic) |
VIVOTIF: dni 1-3-5; TYPHIM VI: pojedyncza dawka |
JZM (SE Asia / Tajlandia) | Zalecane przy pobytach ≥1 m-c; rozważyć krócej przy ekspozycji | IXIARO – strona produktu (Valneva) | Schemat 2-dawkowy; booster wg zaleceń |
Wścieklizna (PrEP) | Dłuższe pobyty/off-grid, praca w terenie | VERORAB – PI (WHO PQ / Sanofi) | Możliwe ko-podanie z Vi-tyfusem (oddzielne miejsca/strzykawki) |
Cholera (OCV) | Nie rutynowo; gdy aktywna transmisja/warunki szczególne | DUKORAL – HCP (Valneva) • VAXCHORA – EPAR (EMA) |
VAXCHORA: pojedyncza dawka; decyzja po kwalifikacji |
WZW A | Popularny element „pakietów Azja” | AVAXIM 160 U – PI (Sanofi) | 1 dawka + booster wg PI |
Boostery dTpa ± IPV | Wyrównanie szczepień rutynowych dorosłych | ADACEL – PI • ADACEL-POLIO – PI |
Łączenie wg PI (osobne strzykawki/miejsca) |
* Ostateczny dobór i schemat zawsze wg kwalifikacji lekarskiej i ChPL/PI.
5) Harmonogram: ile tygodni przed wylotem i jak łączyć szczepienia
- Wizyta kwalifikacyjna: rekomenduj 6–8 tygodni przed wylotem (czas na VIVOTIF 1-3-5, 2 dawki IXIARO, ewentualnie OCV).
- Łączenie preparatów: zgodnie z PI/ChPL producentów (np. VERORAB można podawać równolegle z Vi-tyfusem — różne strzykawki i miejsca).
- Dokumentacja: książeczka szczepień; w Azji zwykle nie ma wymogu ICVP poza sytuacjami YF w tranzycie — warto weryfikować trasy.
6) Łańcuch chłodniczy, dokumentacja i materiały dla pacjentów
- Cold-chain (GDP): monitoring temperatur, walidacja transportu, traceability serii/partii, rejestry alarmów.
- Materiały dla pacjenta: karty informacyjne (co zabrać, kiedy przyjść, działania niepożądane – na podstawie PI).
- Przypomnienia: SMS/mail dla drugiej dawki IXIARO i boosterów (WZW A, dTpa).
7) FAQ – najczęstsze pytania
Czy w Tajlandii każdy turysta powinien szczepić się przeciw JZM?
Nie. CDC zaleca szczepienie przy pobytach ≥1 miesiąc i rozważa je przy krótszych pobytach z wysoką ekspozycją (tereny wiejskie, aktywności outdoor).
Tyfus — zastrzyk czy kapsułki?
Obie opcje są stosowane: TYPHIM VI (iniekcja) i VIVOTIF (kapsułki doustne w schemacie dni 1-3-5). Wybór zależy m.in. od czasu do wylotu i preferencji pacjenta.
Cholera — czy szczepić turystów rutynowo?
Nie. CDC/WHO: rozważa się u podróżnych do obszarów z aktywną transmisją lub w specyficznych warunkach. Decyzja po kwalifikacji.
Czy można łączyć wściekliznę z innymi szczepieniami?
Tak, zgodnie z PI (osobne strzykawki i miejsca wstrzyknięcia). Przykład: VERORAB + Vi-tyfus podczas tej samej wizyty.
Ile wcześniej umówić wizytę?
Najlepiej 6–8 tygodni przed podróżą — pozwala to zrealizować pełne schematy (np. IXIARO 2 dawki, VIVOTIF 1-3-5) i, w razie potrzeby, OCV.
8) Źródła (instytucje i producenci)
- WHO – Vaccines and travel
- CDC – Travelers’ Health (Thailand / Destinations / Vaccine Guide)
- ECDC – Immunisation and vaccines
- Valneva – IXIARO (JZM)
- Sanofi – TYPHIM VI (PI)
- Bavarian Nordic – VIVOTIF (PI)
- Valneva – DUKORAL (HCP) • EMA – VAXCHORA (EPAR)
- Sanofi – VERORAB (WHO PQ, PI)
- Sanofi – ADACEL (PI) • ADACEL-POLIO (PI)
- Sanofi – AVAXIM 160 U (PI)
Informacja medyczna: Materiał edukacyjny dla placówek. Decyzje kliniczne podejmuje lekarz po kwalifikacji, zgodnie z ChPL/PI i wytycznymi WHO/ECDC/CDC.
Autorstwo i weryfikacja: Redakcja Tramco.
Data publikacji/aktualizacji: 2025-10-12.